In 1989 kwam er een bundel uit met verhalen van Bruce Chatwin onder de titel “Wat doe ik hier?”. Het is de vraag van iemand die niet gebonden is aan een of andere religie, want iemand die gelooft kent het antwoord. Dat had je gedacht, getuige de gesprekken met mijn moeder over de dood, ze is nu negentig en ernstig aan het dementeren, de schat, ze twijfelt.

Wat zij hier deed was vooral moeder zijn, in de zin van ons gebaard te hebben, zes kinderen door een stormachtige kindertijd geloodst te hebben, om vervolgens in alle eenvoud, na de vroege dood van haar echtgenoot, een eenzaam bestaan te hebben geleid. Haar verhalen, die ik als kind talloze malen heb gehoord, waren die van heimwee naar een verloren tijd. Haar Indische verleden, heeft dan bij mij als zodanig ook een bepaald stempel gedrukt, vreemd genoeg die van een bepaalde weerstand.

In tegenstelling tot mijn vader, die vond dat je, eenmaal arm geboren, hij drukte dat mooi uit, “een dubbeltje, zal niet gauw een kwartje worden”, je moest neerleggen bij je lot.

Het is dat gegeven, wat hoe negatief het ook mag klinken, me naast de uitspraak van mijn moeder “jullie zijn niet zomaar bruintjes”, de stimulans en de drive heeft gegeven, zoveel mogelijk uit dit leven te halen.

Door mijn omgeving, die van het lager onderwijs bij de broeders, leerde ik dat er meer was dan alleen maar werken voor de kost. De invloed van kerk en kloosters was die van het geestelijke leven, de kunsten en de wetenschap.

Als kind gelovig, we moesten veel dingen, gedwongen naar de kerk en zo, leerde ik ook wat verhalen deden, welke invloed ze op je hadden.

De prachtige schilderingen in de basiliek, de Bijbelse geschiedenis, ze schiepen naast het normale wereldbeeld een imaginaire, als bij films, realiteit.

Is dat wat ons onderscheid als mens ten opzichte van de dieren. Kun je daar lering uit trekken, waarom we hier zijn?

In ieder geval gaf het me genoeg basis, om een leven lang met die vraag bezig te houden.

De kunst van leven, zou dan ook een mooi standaardwerk kunnen zijn, voor degene die zich geroepen voelen, mensen te onderwijzen.

Niet de educatie tot een succesrijk leven, want daar rust, vind ik te veel smet op.

Eerder een handboek wat je leert, hoe om te gaan met benarde situaties, die of wel te keren of te accepteren. Maar ook die van het celebreren van het leven, met al zijn prachtige momenten.

Je mag dan wel afhankelijk zijn van je milieu, de sociale klasse waarin je wordt geboren, er zou een mooie weg uitgestippeld kunnen zijn voor iedereen.

Daar draait volgens mij educatie, scholing om. Dat wat voor jou als individu past en zinvol is.

Een simpele gedachte voor een groot ding. Een helder antwoord voor een complex gegeven. Los van elke ideologie, want die worden te vaak gebruikt voor zelf verrijkende doeleinden. Delen in kennis kan daar een mooi stuk gereedschap voor zijn.

Bruce Chatwin inspireerde me niet allen met die vraag, om verder te denken, maar ook om te reizen. Andere mensen en hun cultuur te ontmoeten.

Het is die fysieke ontmoeting die maakt dat je leert hoe anderen zijn, daardoor creëer je ruimte voor iedereen, al blijft er enige scepsis bestaan ten opzichte van totalitaire denkwijzen, die helaas ook deel zijn van sommige religies.

Chatwin overleed 1989 op 49 jarige leeftijd na, volgens de persberichten toen, een in China opgelopen exotische schimmelziekte. Jaren nadien bleek het HIV te zijn, iets waar je toen niet mee te koop liep.